Meten is weten, maar wat moet je meten om te bepalen of beoogde effecten of doelen bereikt worden? Dat blijkt in de praktijk geen sinecure. Dat heeft onder andere te maken met de complexiteit waar organisaties in het sociaal domein mee te maken hebben. Wat is de bijdrage van een bepaald aanbod of organisatie? Wij hebben een pragmatische aanpak om dit inzichtelijk te maken.
Het vraagstuk
Dit vraagstuk speelt in verschillende situaties, bijvoorbeeld bij het opzetten van een cliëntervaringsonderzoek. Deze dient om inzichtelijk te krijgen of het juiste bereikt wordt met de ondersteuning aan inwoners of cliënten. Maar nog vaak wordt een cliëntervaringsonderzoek als cliënttevredenheidsonderzoek ingericht. Doodzonde, want er is zo veel meer uit een cliëntervaringsonderzoek te halen. Een gemeente of zorgkantoor contracteert aanbieders met hoger achterliggende doelen. Bijvoorbeeld het vergroten van participatie of voorkomen van zwaardere problemen in de toekomst. Complicerende factor is dat effecten bij inwoners het gevolg zijn van meerdere factoren en het soms lang duurt voordat deze zichtbaar worden. Kortom, zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers hebben onvoldoende stuur in handen.
Onze aanpak
We hebben een pragmatische aanpak ontwikkeld om indicatoren te definiëren die gebruikt kunnen worden om op te sturen. Dat doen we in drie stappen. In de eerste stap scherpen we het doel aan, wat wordt precies bedoeld met grotere participatie? Wat hopen we uiteindelijk hierin te bereiken? Daarna wordt gekeken naar de ondersteuning en hoe (verwacht wordt dat) deze een bijdrage aan het doel leveren. Dit levert een effectenboom op die de relatie tussen korte, middellange en lange termijneffect aangeeft. Van dit alles leiden we een beperkte set aan indicatoren af. Door bij deze sessie zowel beleid als uitvoering (op opdrachtgever en opdrachtnemer) te betrekken, ontstaat een gezamenlijk beeld wat vaak een positieve uitwerking heeft op de samenwerking.
Zodra de indicatoren bekend zijn, kan nagedacht worden over het meten en verzamelen van data. Welk deel kan uit de backoffice systemen gehaald worden, wat moet in het cliëntervaringsonderzoek meegenomen worden en waar hebben we data van partners nodig?
De winst van onze aanpak ligt in het vinden van een middenweg tussen wetenschappelijk verantwoord en wishful thinking. Dit levert vaak al een enorme verbeterstap op in de sturing. Aanbieders helpt het om meer onderbouwd hun meerwaarde aan te tonen.
Meer weten?
Wilt u ook beter kunnen sturen op doelen en effecten en heeft dit artikel u geprikkeld? Neem dan vrijblijvend contact op met Erik van Es.