Contractmanagers bij gemeenten hebben behoefte aan data over de kwaliteit en effectiviteit van geleverde zorg om zo beter het gesprek met gecontracteerde aanbieders aan te kunnen gaan. In de praktijk blijkt voor dat doel vaak onvoldoende data beschikbaar te zijn. In dit artikel vertellen we hoe het beter kan.
Het afgelopen jaar hebben we verschillende informatiebijeenkomsten voor contractmanagers georganiseerd. Contractmanagers geven aan dat ze het belangrijk vinden om meer op basis van feiten het gesprek aan te gaan met zorgaanbieders. Dat kan alleen als je voldoende en juiste informatie over aanbieders hebt. Gemeenten beschikken wel over wat basale informatie over aantallen en kosten, maar die informatie zegt onvoldoende over de kwaliteit en effectiviteit van de ondersteuning. Dat maakt sturing lastig.
Gelukkig beschikken gemeenten over veel data waarmee dit beter kan. Het is zaak dat ook te benutten. In onze ogen bestaat goede sturingsinformatie idealiter uit de volgende onderdelen:
| Output | Dit zijn de gegevens die veel gemeenten al gebruiken, zoals: aantal cliënten, kosten, instroom, uitstroom en doorstroom. Deze gegevens zijn uit de gemeentelijke systemen te halen. |
| Procesgegevens | Hieronder verstaan we zowel gegevens die iets zeggen over het primaire proces als gegevens over het administratieve proces. Voorbeelden zijn: declaratietermijnen, reden van beëindiging en wacht- en doorlooptijden. Veel van deze gegevens zijn af te leiden uit het berichtenverkeer. |
| Cliëntervaringen | Een goed cliëntervaringsonderzoek vertelt iets over de bijdrage van de ondersteuning in de stap die de cliënt heeft gemaakt. Bijvoorbeeld op het vlak van autonomie, competentie en verbondenheid. Dit blijken goede voorspellers van toekomstige resultaten. |
| Outcome | Het behaalde resultaat voor de cliënt of inwoner wordt ook wel de outcome genoemd, bijvoorbeeld het bereiken van afgesproken doelen of verbetering op een of meerdere leefgebieden. Dit is te bepalen met een effectmeting. |
| Verhalen | Cijfers geven niet altijd het volledige beeld. Om cijfers goed te interpreteren, adviseren we om ook een paar verhalen op te halen. |
De genoemde onderdelen staan min of meer in een logische volgorde. Ons advies is om te starten met het goed benutten van de outputgegevens. Uit deze gegevens kunnen ook iets ingewikkeldere indicatoren afgeleid worden zoals: instroom, uitstroom, terugval, op- en afschalen en gemiddelde kosten per cliënt of product. Het vergelijken van aanbieders levert dan al veel nuttige inzichten op.
Het toevoegen van procesgegevens is tegenwoordig met het gestandaardiseerde berichtenverkeer tussen gemeente en aanbieder ook geen grote (en kostbare) stap meer. Dit hebben we recent voor de gemeente Hardenberg mogen uitvoeren. De contractmanager had goede ervaringen bij een andere gemeente met een dergelijk dashboard en had de voordelen al eerder ervaren. Het plan is om output- en procesgegevens te combineren met de uitkomsten van het cliëntervaringsonderzoek (Menselijke Maat). Daarmee ontstaat een dashboard waarmee zowel op kwaliteit als effectiviteit gestuurd kan worden. Hiervoor worden wel wat extra eisen aan het cliëntervaringsonderzoek gesteld om ervaringen te kunnen koppelen aan een specifieke aanbieder.
Ook financiële sturing wordt steeds belangrijker. Daarom hebben we de verzilvering aan het dashboard toegevoegd: wat is er aan indicatie(s) afgegeven en wat is daadwerkelijk gedeclareerd? Hieruit komt naar voren dat er opmerkelijke verschillen zitten tussen verschillende aanbieders (die dezelfde producten aanbieden aan de inwoners).
Kortom, er is heel veel mogelijk met de data die gemeenten nu al hebben. Bij de gemeente Hardenberg hebben we laten zien dat een goed dashboard voor contractmanagement snel te realiseren is. Wilt u het dashboard eens zien of de ervaringen van andere gemeenten zelf horen? Neem dan vrijblijvend contact op met Erik van Es, e-mail e.vanes@insightszorg.nl
Meer informatie