Hoe toon je de meerwaarde van het welzijnswerk aan? Opdrachtgevers zoals gemeenten vragen welke meerwaarde het welzijnswerk realiseert en vragen naast een kwalitatieve verantwoording ook een kwantitatieve verantwoording. Uit onderzoek blijkt dat sociaal werk rendeert met een factor 1,6. Door de inzet van sociaal werk wordt zorggebruik zowel verminderd als voorkomen. Dit blijkt uit ook uit onze eigen ervaringen. Maar hoe toon je deze maatschappelijke meerwaarde als organisatie aan?
Om een antwoord te krijgen op deze vraag namen zo’n 50 bestuurders en managers in juni en juli deel aan de informatiebijeenkomst Aantonen Maatschappelijk Rendement Welzijn. Het thema maatschappelijk rendement leeft sterk bij welzijnsorganisaties gezien het grote aantal inschrijvingen.
Deelnemers gaven aan vooral behoefte te hebben aan praktische handreikingen, inzicht in bruikbare instrumenten en voorbeelden over hoe maatschappelijk rendement aan te tonen. Wij hebben geschetst welke ontwikkelingen wij zien met de wederzijdse zoektocht van gemeenten en welzijnsorganisaties om meer te sturen op het maatschappelijk rendement.
In de inspiratiesessie zijn de belangrijkste methoden en technieken die hierbij kunnen helpen aan bod geweest. Voor het bepalen van maatschappelijk rendement is een theorie van verandering en een redeneerlijn essentieel: je hebt een situatie die je wilt aanpakken of verbeteren en een eindsituatie die je wilt bereiken. Je wilt immers het verschil bepalen tussen je ingezette middelen en activiteiten en je bereikte ‘outcome’ (welk effect heb je gemaakt in het leven van kwetsbare inwoners).
Bij het sturen op effecten is een valkuil dat na afloop van het project nog nauwelijks effecten merkbaar zijn. De ervaring leert dat de effecten pas optreden na enkele jaren. Met een effectenboom kunnen ook de kortere en middellange termijn effecten in kaart worden gebracht en indicatoren bepaald worden. Hiermee heb je wat in handen! Ook is de Effectencalculator toegelicht, een instrument om de effecten op casusniveau te kunnen vaststellen (situatie met versus zonder interventie). Zie ons voorbeeld voor de gemeente Twenterand waar de meerwaarde van het Gezinswerk in beeld is gebracht. Ten slotte is ook de SROI aan bod gekomen; ofwel de Social Return on Investment. Dit is een pragmatische manier om op basis van kennis en ervaringen effecten te kwantificeren en inzicht de krijgen in stakeholders. Samen met de deelnemers is een SROI-analyse doorgenomen zodat helder is welke stappen je moet doorlopen.
Het cliëntervaringsinstrument Menselijke Maat bleek voor een aantal welzijnsorganisaties een welkom houvast voor het meten van effect en kwaliteit van ondersteuning. Menselijke Maat meet het effect door te kijken naar autonomie, competentie en verbondenheid en de invloed van ondersteuning op zelfredzaamheid en participatie. Dit bleek goed te passen in de opkomende trend van eigen regie en positieve gezondheid.
Het realiseren van publieke waarden en de relatie met mens & organisatie en leren & veranderen is besproken in het kader van de ‘planning en control’ cyclus en datagedreven werken. Omdat datagedreven werken complex is het advies om vanuit de aanpak Waarderend Veranderen te werken, een aanpak die om grote veranderingen met meer energie en effect te realiseren. Tot slot hebben we het gehad om naast cijfers ook te kijken naar de kracht van verhalen (narratieven) en duiding hiervan.
Van de deelnemers kregen wij terug dat de bijeenkomsten zinvol waren, praktisch en bruikbaar. Voor ons alle reden deze open leerbijeenkomsten voor de toekomst voort te zetten. Immers wij willen u helpen effect te vergroten.
Meer weten over wat wij voor u kunnen betekenen om de meerwaarde van uw organisatie inzichtelijk te maken? Neem dan contact op met Gijswim de Haas (g.dehaas@insightszorg.nl).